Czeslaw Walek

Optimist voor gelijke rechten

Czeslaw Walek is een inspirerende voorvechter binnen de Tsjechische lgbtq+-gemeenschap. Vanaf het moment dat hij in 2011 de Prague Pride oprichtte, bindt hij met een aanstekelijk optimisme de strijd aan met conservatieve politici en extreemrechtse hooligans.

Op een bepaald punt in The Law of Love, de documentaire over de strijd om in Tsjechië het huwelijk open te stellen voor koppels van hetzelfde geslacht, zegt Czeslaw Walek: ‘Ik ben eraan gewend geraakt dat niets hier makkelijk gaat. Nooit.’ Als je het geduld ziet waarmee Walek en zijn mede-activisten politici ervan proberen te overtuigen de Wet op de Huwelijksgelijkheid te steunen – of hem zelfs maar te bediscussiëren – begrijp je zijn frustratie. Toch geeft Walek nooit op en blijft hij steeds hoopvol over de toekomst van lgbtq+-rechten in Tsjechië.

‘Ze hebben het er tenminste over in het parlement,’ zegt hij tijdens een Zoomgesprek in februari 2022. ‘Het wordt serieus genomen, en dat is hoopgevend.’ The Law of Love laat het werk zien dat Walek en de organisatie Jsme Fér (‘Wij zijn eerlijk’) hebben verzet om de wet vooruit te helpen. Eerst handtekeningen ophalen om ze het recht te geven op een hoorzitting in het Huis van Afgevaardigden. En daarna een lange periode van tijdrekken en agressieve tegenstand.

Ook al is de publieke opinie in Tsjechië in ruime meerderheid vóór huwelijksgelijkheid, de politieke oppositie ertegen is sterk. In het parlement wordt het idee belachelijk gemaakt en worden er angstaanjagende toekomstscenario’s geschetst, zoals pedoseksuelen die kinderen trouwen of mensen die hun hond trouwen. Uiteindelijk kon de wet niet op tijd worden behandeld voor de parlementsverkiezingen van oktober 2021. En nu moet het hele proces, dat begon in 2018, opnieuw. Dit ontmoedigt Walek volstrekt niet. ‘Ik schat de kansen op fiftyfifty,’ zegt hij. ‘In juni 2022 hopen we dat de wet opnieuw wordt ingediend door leden van verschillende partijen.’

Wat hem drijft in zijn activisme heeft veel te maken met hoe hij is opgevoed, legt Walek uit. ‘Natuurlijk, het feit dat ik zelf homoseksueel ben motiveert me op te komen voor lgbtq+-rechten en huwelijksgelijkheid. Maar ik ben opgevoed met het idee dat je je rechten moet beschermen en ervoor opkomen. Al van kinds af heb ik dat geleerd.’ Deze vechtersmentaliteit is een belangrijke factor in zijn optimisme: ‘Ik heb een sterk gevoel dat er hoop is in Tsjechië.’

The Law of Love is te zien op het Movies that Matter Festival 2022, waar Czeslaw Walek speciale gast is.