Iranian Classics

Films

• Bashu: The Little Stranger

  Bahram Bayzai, 1989

  De kleine Bashu verliest zijn huis en familie bij een inval en vlucht instinctief naar een streek ver weg van de gevechtsfronten.
 In deze vreemde omgeving lijkt alles de jongen vreemd. Naï, een vrouw wier man op reis is gegaan, vindt Bashu in haar boerderij en geeft hem onderdak. Nadat Bashu haar over zijn vorige leven heeft verteld, accepteert Naï hem als zoon en probeert hem in te wijden in de levenswijze van de regio.

• The Circle

  Jafar Panahi, 2000

  De derde speelfilm van Jafar Panahi richt zich op de benarde positie van de vrouw in Iran. In The Circle portretteert Panahi acht vrouwen, die allen in extreme situaties verkeren. Ze komen zojuist uit de gevangenis, proberen wanhopig een illegale abortus te regelen of trachten te leven als prostituee. Ook zoiets onschuldigs als het roken van een sigaret op straat kan je in moeilijkheden brengen. De vrouwenlevens lijken zich te voltrekken in een cirkelgang, waarvan begin en einde bepaald worden door onveranderlijk verstikkende levensomstandigheden.

• The Cow

  Dariush Mehrjui, 1969

  Hassan’s meest waardevolle bezit is zijn koe. Tegelijkertijd is het de enige koe in het dorp. Maar wanneer Hassan even weg moet, wordt het drachtige dier dood aangetroffen in zijn stal. Wanneer Hassan terugkeert, proberen de dorpelingen het incident te verdoezelen door te beweren dat de koe is weggelopen. Door de verdwijning van het dier verliest Hassan eerst zijn sociale status en vervolgens zijn verstand. Hij is er nu van overtuigd dat hij een koe is. De film werd pas goedgekeurd door de Iraanse censor nadat een inleidende sequentie was toegevoegd, die de geportretteerde armoede in een tijd van tientallen jaren eerder plaatst. The Cow wordt gezien als een van de belangrijkste Iraanse films ooit gemaakt.

• Close-Up

  Abbas Kiarostami, 1990

  Hossein Sabzian is een fanatieke filmfan die een familie weet wijs te maken dat hij de populaire Iraanse regisseur Mohsen Makhmalbaf is. Hij belooft de oudste zoon een hoofdrol in zijn film en bespreekt met de vader welke bomen verwijderd moeten worden om het huis goed in beeld te kunnen brengen. Hoewel de familie eerst blij is de man te ontmoeten en zich vereerd voelt door zijn aandacht, ontstaat er argwaan. Een bevriende journalist brengt de waarheid naar boven en Hossein Sabzian wordt gearresteerd wegens fraude. Zoals realiteit en film zijn verweven in Sabzians leven, zo bevindt ook Close-up zich op het grensgebied tussen fictie en documentaire. De film bevat beelden van de berechting van de oplichter, maar ook dramatiseringen van de gebeurtenissen die daaraan vooraf gingen. Omdat alle karakters zichzelf spelen, is moeilijk na te gaan waar de realiteit eindigt en waar de fictie begint.

• The Day I Became a Woman

  Marzieh Meshkini, 2000

  Drie met elkaar verbonden vignetten tonen vrouwen van verschillende generaties op keerpunten in hun leven. Een meisje wordt negen jaar en moet zich volgens haar familie gedragen als een volwassen vrouw. Een meisje neemt tegen de wil van haar man deel aan een fietswedstrijd. Een oudere vrouw besluit dat ze alle dingen wil kopen die ze altijd al wilde maar nooit kon krijgen.

• Gabbeh

  Mohsen Makhmalbaf, 1996

  Aan de oever van een beekje wassen een oude vrouw en haar man hun Gabbeh. Uit dit tapijt komt een jonge vrouw – toepasselijk Gabbeh genoemd – die haar episch verhaal vertelt: ze is wanhopig verliefd op een mysterieuze ruiter die haar clan achtervolgt. Hoewel haar vader haar toestaat met de man te trouwen, volgt de ruiter Gabbeh seizoen na seizoen – altijd aanwezig, altijd wachtend, huilend van liefdesliederen na het vallen van de avond.

• A Girl Walks Home Alone at Night

  Ana Lily Aminpour, 2014

  In de schaduwen van Bad City doolt een meisje rond. In een chador en streepjes t-shirt, de straatverlichting ontwijkend, achtervolgt ze dorpsbewoners. Als het nodig is laat ze haar vampiertanden zien aan de inwoners van Bad City, een wetteloos gat vol onderwereldfiguren, drugsverslaafden en pooiers. Als ze op een nacht alleen naar huis loopt, ontmoet ze Arash, een Iraanse James Dean lookalike compleet met klassieke Amerikaanse wagen en een peuk in zijn mondhoek. In het holst van de nacht springt de vonk over.

  Bekijk trailer

• No One Knows About Persian Cats

  Bahman Ghobadi, 2009

  Negar en and Ashkan, twee jonge Iranese popmuzikanten belanden in de gevangenis voor het spelen van westerse muziek. Na hun vrijlating bedenken ze een plan om te ontsnappen aan hun onvrije bestaan. Hun droom: optreden in Europa. Op zoek naar andere bandleden zwerven ze door de levendige underground rockscene van Teheran. Een Teheran zoals we dat niet eerder zagen. De veelbekroonde Iranees-Koerdische regisseur Bahman Ghobadi nam zijn muziekfilm op zonder de vereiste toestemming. Hij deed dat in slechts twee weken en met angst in het hart. Hij gebruikte een S12K camera, want alle 35mm apparatuur is staatseigendom. Zonder toestemming, geen film. En zonder toestemming geen muziek.

  Bekijk trailer

• Persepolis

  Vincent Paronnaud, Marjane Satrapi, 2007

  In de succesvolle vierdelige beeldroman Persepolis beschrijft de in Parijs wonende Marjane Satrapi haar jeugd in Iran – eerst in relatieve vrijheid onder de sjah, dan steeds verder onderdrukt na de islamitische revolutie. Als tiener wordt ze door haar ouders naar Europa gestuurd, maar in de Westerse cultuur kan ze evenmin aarden. Satrapi co-regisseerde zelf deze verfilming, waarin het verhaal én de doeltreffend eenvoudige tekenstijl van de strip zijn gehandhaafd. Het resultaat is een overweldigende ode aan universele jeugddromen, weerbaarheid en fantasie.

  Bekijk trailer

• The President

  Mohsen Makhmalbaf, 2014

  In een niet nader bepaald land schept een oude dictator tegen zijn kleinzoon op over de grootsheid van zijn macht. Hij toont hoe hij met één telefoontje alle lichten in de stad kan doven. Nog een telefoontje en alle lichten zijn weer aan. Vanuit het presidentieel paleis kijken ze uit over de stad. Het kind probeert het ook eens en roept door de telefoon dat de lichten aan en uit moeten. Het werkt.

  Maar als opstandelingen een staatsgreep plegen, staat er een prijs op het hoofd van de alleenheerser. Hij ziet zich genoodzaakt samen met zijn kleinzoon te vluchten. Vermomd als straatmuzikanten reizen ze het land door, op weg naar de kust. Onderweg komt de voormalig dictator oog in oog te staan met mensen die jarenlang te lijden hadden van geweld, armoede en onderdrukking tijdens zijn regime.

  Bekijk trailer

• A Separation

  Asghar Farhadi, 2011

  De vrouw van Nader wil samen met hem en hun dochter Termeh Iran verlaten. Ze heeft alles al geregeld en staat erop om in het buitenland een nieuw leven te beginnen. Nader heeft echter zijn bedenkingen. Hij is bezorgd over zijn demente vader en hij wil hem niet aan zijn lot overlaten. Hij besluit daarom dat het gezin thuis moet blijven. Zijn vrouw Simin is het hier niet mee eens en weigert nog langer met hem samen te wonen. Ze vertrekt naar haar moeder en laat Nader en Termeh alleen achter. Nader kan maar moeilijk met deze nieuwe situatie omgaan en huurt een jonge vrouw in om op zijn zieke vader te passen. Hij weet alleen niet dat zijn nieuwe hulp niet alleen zwanger is, maar ook zonder de toestemming van haar man werkt..  Nader komt al snel terecht in een web van leugens, manipulatie en confrontaties.

  Bekijk trailer

• Taste of Cherry

  Abbas Kiarostami, 1997

  De heer Badii, een man van middelbare leeftijd, wil sterven in een maatschappij waar zelfmoord als een gruwel wordt beschouwd. Rijdend in de heuvels boven Teheran zoekt hij een medeplichtige die bereid is hem te begraven nadat hij dood is. Hij ontmoet verschillende personages, maar elk van hen heeft redenen om de klus af te wijzen.

  Bekijk trailer

• Taxi Teheran

  Jafar Panahi, 2015

  Een taxi rijdt door de levendige en kleurrijke straten van Teheran en pikt een keur aan passagiers op. Ieder van hen bespreekt een eigen zienswijze terwijl ze worden geïnterviewd door de chauffeur. Dit is niemand minder dan de Iraanse regisseur Jafar Panahi. Vanaf het dashboard filmt zijn camera de ziel van de Iraanse samenleving tijdens deze komische rit. Taxi is de derde film die Pahani clandestien het land uit smokkelde.

  Bekijk trailer

• This is Not a Film

  Jafar Panahi, 2011

  “Hoe kan ik me nu echt uitdrukken, binnen deze grenzen met de lijnen die ik heb getrokken? Hoe kan ik de zin en het gevoel overbrengen in dit soort films? Het is niet mogelijk.” Aan het woord is de internationaal gevierde Iraanse filmmaker Jafar Panahi (onder andere The Circle, The White Balloon) die gefrustreerd scènes bekijkt uit eerder werk, terwijl hij tegen beter weten in probeert zijn nieuwe film binnenshuis te visualiseren op een vloerkleed. Hij past op de leguaan van zijn dochter, pakt besteld eten aan bij de deur en geeft het vuilnis mee naar buiten. Hij volgt het nieuws en kijkt vanaf zijn balkon naar de wereld waaraan hij niet mag deelnemen. This Is Not a Film toont een dag uit het leven van de geïsoleerde filmmaker en is opgedragen aan Iraanse filmmakers wier werk door het regime onmogelijk wordt gemaakt.

  Bekijk trailer

• Turtles Can Fly

  Bahman Ghobadi, 2004

  De onvolprezen speelfilm Turtles Can Fly van de Iranees-Koerdische regisseur Bahman Ghobadi speelt zich af in een vluchtelingenkamp in het grensgebied tussen Irak en Turkije, kort voor de Amerikaanse invasie in Irak, in 2003. Om op de hoogte te blijven van de op handen zijnde aanval op Irak, zijn de volwassenen wanhopig op zoek naar een satellietontvanger. Daar kan de 13-jarige Kak ‘Satellite’ wel bij helpen. Hij is de dominante leider van de kinderen van het kamp. Onder zijn leiding organiseren de kinderen gevaarlijke spelletjes zoals het demonteren van landmijnen. Niet-ontplofte munitie verzamelen ze om te verkopen Henkov, die zijn handen verloor toen hij op zo’n landmijn stapte, is een jongen met een voorspellende gave. Hij ontfermt zich over zijn mooie zus Argin en een klein jongetje dat mogelijk haar zoontje is. Groepsleider Satellite is geobsedeerd door de mooie Argin en probeert binnen te dringen in de hechte band van het trio.

  Bekijk trailer

• The White Balloon

  Jafar Panahi, 1995

  Jafar Panahi’s onthullende speelfilmdebuut is een kinderavontuur waarin de zoektocht van een jong meisje om een goudvis te kopen haar leidt naar een reis vol omwegen door de straten van Teheran aan de vooravond van het Iraanse nieuwjaarsfeest. Panahi schreef samen met zijn mentor Abbas Kiarostami aan deze fascinerende, bekroonde fabel, die zich ontvouwt in documentaire-achtige real time en onverwachte komedie, spanning en verwondering uit zijn schijnbaar eenvoudige premisse wringt.

• Women Without Men

  Shirin Neshat, 2009

  Het magisch-realistische Women Without Men volgt de lotgevallen van vier vrouwen tegen de achtergrond van de staatsgreep van 1953, die de sjah in staat stelde zijn despotische bewind voort te zetten. De vier vrouwen ontmoeten elkaar geregeld in een boomgaard, waar ze feesten houden, zingen en vrij over elk onderwerp kunnen praten. Shirin Neshat verfilmde de in Iran verboden roman van Shahrnush Parsipur en oogstte daarmee internationaal succes met o.a. de Zilveren Leeuw voor beste regie op het filmfestival van Venetië 2009.
  

  Bekijk trailer