Daan van Citters en Joenoes Polnaya volgen het spoor van hun opa’s in Indonesië. Die vochten beiden voor Nederland tegen Indonesische onafhankelijkheid: Daans opa als Nederlandse oorlogsvrijwilliger, die van Joenoes als Molukse soldaat. Hun indringende reis dwingt hen zichzelf moeilijke vragen te stellen: over schuld, schaamte en transgenerationeel trauma.
‘Hoe kan ik schuld dragen voor iets dat ik niet heb gedaan?’ vraagt filmmaker Daan van Citters (29). Zijn opa deed mee aan wat Nederland lange tijd eufemistisch ‘de politionele acties’ noemde, waarbij grootschalige gruwelijkheden werden begaan. En bovendien waren velen van zijn adellijke familieleden hoge functionarissen in de Verenigde Oostindische Compagnie, die in de 17e en 18e eeuw Indische archipel leegroofde.
De Molukken, waar Joenoes voorouders vandaan komen, stonden ook wel bekend als de spice islands. Deze zijn door zowel de Britten, Portugezen als Nederlanders met bruut geweld veroverd om hun rijke specerijen als nootmuskaat en kruidnagel. Toen de VOC failliet ging en de schuld werd overgenomen door de Nederlandse Staat ontstond zo defacto de kolonie Nederlandsch-Indië. Om het gigantische gebied in het gareel te houden werd het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) opgericht. Veel Molukkers werden ook geronseld voor dit leger. Met een vast soldij en avontuur in het verschiet, was dit voor veel jonge mannen aantrekkelijk werk.
Op de set van de speelfilm De Oost, die het verhaal vertelt van de Indonesische Onafhankelijksoorlog, raken Daan en Joenoes (32) bevriend. Polnaya’s opa vocht ook voor de Nederlanders; hij was een Moluks soldaat in het KNIL. Na de oorlog zijn de Molukkers ernstig verraden door de Nederlandse regering, toen Indonesië haar onafhankelijkheid had gewonnen. Hun dappere en kwetsbare reis confronteert Daan en Joenoes met complexe vragen van goed en kwaad, dader en slachtoffer. En met de manier waarop de daden van hun voorouders ze hebben gemaakt tot wie ze nu zijn.
Verdiepingsprogramma
In het verdiepingsprogramma gaan we dieper in op de perspectieven van Daan en Joenoes, op hun vriendschap en hoe ze samen terugkijken naar het koloniale verleden en de rol van hun eigen opa’s. We vragen studenten wat ze weten van de Nederlandse koloniale geschiedenis, maar ook, hoe je in gesprek zou gaan met vrienden als je allebei vanuit een heel ander perspectief komt?
Deze film kun je als educatievertoning in een bioscoop bij jou in de buurt boeken. In de buurt van Den Haag of Amsterdam? Deze film is ook geselecteerd voor het Movies that Matter Educatiefestival 2025 en is nu te boeken.