Puyr Tembé

Geboren met verzet in haar bloed 

Puyr Tembé weet dat er ambitieuze daden nodig zijn om het Amazoneregenwoud, waar ze vandaan komt, te redden. Het beschermen van de rechten en het land van inheemse volkeren vereist een wereldwijde inspanning. ‘Er is nog steeds tijd om het verhaal te veranderen. Maar alleen als we onze krachten bundelen, als we de mensheid verenigen.’ 

‘Inheems geboren worden, is geboren worden met verzet in je bloed,’ zegt Puyr Tembé in We Are Guardians, de documentaire over de verschillende belangen die spelen in het Amazoneregenwoud. Overal in de Amazone verwoesten illegale houthakkers, mijnwerkers en veehouders de natuur. Corrupte politici en overheidsfunctionarissen stonden het toe, en buitenlandse bedrijven kochten willens en wetens het gestolen hout.

Puyr verliet haar inheemse leefgebied Alto Rio Guamá om te werken vanuit de stad Belém, ‘omdat dit de plek is om te vechten voor de verdediging van inheemse volkeren’. In de documentaire is Jair Bolsonaro nog president. Hij verklaarde de oorlog aan de rechten van inheemse volkeren, schrapte budgetten voor milieuhandhaving en stond onbeperkte groei toe van illegale grondstoffenwinning. ‘We worden 24 uur per dag bedreigd,’ zegt Puyr in We Are Guardians, ‘alleen maar omdat we het milieu verdedigen.’ Sinds 2014 zijn minstens zeshonderd Braziliaanse landverdedigers vermoord.

Op de VN-Klimaatconferentie in Glasgow (2021) hield Puyr de internationale spelers verantwoordelijk die bijdragen aan het verval van de Amazone. ‘Het is tijd dat de landen die dit proces zijn begonnen met agribusiness en grote machines, een verandering in gang zetten,’ betoogt ze fel. ‘Wij beplanten de geest,’ vertelt ze iemand op de conferentie. ‘Het hoofd, de gedachten, het hart, de eenheid en solidariteit in de wereld.’

Binnen Brazilië werkt ze eraan om inheemse kandidaten verkozen te krijgen in overheidsorganen. Met de installatie van Lula da Silva als president in 2023 is de vernietiging van de Amazone vertraagd. Onder Lula werd Puyr Tembé benoemd tot de eerste minister van Inheemse Volkeren van de staat Pará. Echter: ‘De verkiezing van Lula betekent niet dat de strijd voorbij is,’ zegt ze. ‘We blijven vechten voor ons recht op sociale rechtvaardigheid.’

We Are Guardians is te zien op het Movies that Matter Festival 2024.