Rachita Taneja

De waarheid in een paar heldere lijnen 

De cartoons met potloodfiguurtjes van de Indiase kunstenaar Rachita Taneja zijn bedrieglijk eenvoudig. Juist die paar heldere lijnen, vergezeld van zorgvuldig gekozen woorden, brachten haar voor de hoogste rechtbank van het land. Nu moet ze mogelijk de gevangenis in. 

Er zijn veel misvattingen over de Indiase cartoonist Rachita Taneja, zegt ze in de documentaire Drawing a Line. ‘De grappigste is dat ik een man ben,’ zegt ze. ‘Ik weet niet waar dat vandaan komt. Ik denk gewoon ouderwetse misogynie.’ In haar populaire webcomic Sanitary Panels werkt Rachita altijd vanuit een sterk sociaal en politiek bewustzijn. ‘Mijn cartoons komen soms voort uit woede,’ zegt ze. ‘Als ik iets zie dat voor mij onrechtvaardig aanvoelt, maak ik er een strip over.’ Het zal dan ook geen verrassing zijn dat ze, voordat ze cartoons ging tekenen, werkte bij Greenpeace.

Te midden van een toenemende onderdrukking van persvrijheid en vrijheid van meningsuiting in India, neemt Rachita het moedig op tegen het hindoe-nationalisme van de Modi-regering. Dit stelt haar bloot aan ernstige bedreigingen. ‘Bedreiging met verkrachting, doodsbedreigingen, dreigementen van geweld tegen mijn dierbaren,’ zegt ze. ‘Er is altijd de angst dat ik op een dag naar mijn balkon loop en dat daar een groep mensen staat te wachten om te doen wat ze hebben aangekondigd, namelijk mij pijn doen.’

Direct aan het begin van de documentaire wordt duidelijk dat de film geen gemakkelijk project zal zijn. ‘Je moet een kopie van het script naar mijn advocaat sturen,’ zegt Rachita tegen de filmmaker. De reden: Rachita heeft juridische problemen vanwege cartoons over het Hooggerechtshof. Het leidde tot een beschuldiging van ‘minachting van de rechtbank’, waarvoor ze mogelijk naar de gevangenis moet. Haar advocaat waarschuwt haar dat ze in de film de cartoons niet moet tonen of hun inhoud bespreken. ‘Het zijn gewoon potloodfiguurtjes,’ zegt ze verbouwereerd. ‘Waarom praat de hoogste rechtbank in de grootste democratie ter wereld over mijn potloodfiguurtjes?’

Drawing a Line is te zien op het Movies that Matter Festival 2024, waar Rachita Taneja speciale gast zal zijn.