Rock International Film Festival (RIFF) is een vierdaags jaarlijks filmfestival dat elke november plaatsvindt in de stad Jos in Nigeria. Als mensenrechtenfilmfestival zetten ze zich in om de lokale bevolking bewust te maken van mensenrechten en de schendingen daarvan. Tijdens het festival worden tal van films vertoond die mensenrechtenkwesties behandelen, gepaard met discussies of Q&A’s. Op deze manier wil RIFF een constructieve dialoog op gang brengen en activisme aanwakkeren, zodat er uiteindelijk concrete actie ondernomen wordt tegen mensenrechtenschendingen.
Henry Samson Mafulul is de drijvende kracht achter RIFF. Met een diepgewortelde passie voor mensenrechtenactivisme en een geloof in de kracht van cinema, creëerde Henry het festival RIFF in 2022. Henry’s visie voor het festival is verweven met de omstandigheden van zijn thuisland. Nigeria, net als veel andere landen, worstelt met systemische schendingen van mensenrechten, variërend van politiegeweld tot gendergerelateerd geweld. Hij zag cinema als een krachtig instrument om het bewustzijn te vergroten en gemeenschappen in staat te stellen verandering te eisen. Met name bijzonder is de toewijding van RIFF om de jongere generatie te inspireren om mensenrechtenactivisten te worden, waarbij cinema wordt ingezet als middel voor educatie en empowerment.
RIFF richt zich vooral op jongeren als primair publiek. In Jos bestaat meer dan de helft van de bevolking uit studenten en jongvolwassenen. Toch blijft het bewustzijn en begrip van mensenrechten alarmerend laag, vooral onder jongeren. Gebeurtenissen zoals willekeurige politiecontroles en detenties benadrukken de alledaagse uitdagingen waarmee individuen maken hebben, wat de noodzaak voor meer bewustzijn en belangenbehartiging onderstreept.
Door zich te richten op jongeren wil het RIFF hen niet alleen onderwijzen en mondig maken, maar ook een generatie kweken die de status quo uitdaagt en pleit voor verandering. Met de welvaart en de toekomst van het land in het achterhoofd, wordt het bevorderen van dit begrip bij de jeugd van groot belang. Door de jonge geesten van vandaag een gevoel van activisme en bewustzijn bij te brengen, probeert RIFF een domino-effect te creëren en hen te inspireren om katalysatoren te worden voor positieve transformatie in hun gemeenschap en daarbuiten.
Vanuit deze gedachte hoopt het RIFF in de toekomst educatieve programma’s voor middelbare scholen op te zetten. RIFF heeft al samengewerkt met verschillende NGO’s om op scholen te werken. Zij zagen het inspirerende werk van het festival en wilden samenwerken om discussies over mensenrechtenkwesties naar scholen te brengen. Ook werd daar uit de eerste hand duidelijk welke impact film kan hebben op kinderen.
Een bijzonder voorbeeld dat Henry zich herinnerde was een vertoning die ze deden van een film over seksueel geweld en gearrangeerd huwelijk op een school. Na de vertoning bespraken ze de film en een van de vragen betrof of de studenten zelf ervaringen hadden met die kwesties. Het aantal studenten dat openstond over hun ervaringen was verbazingwekkend. Henry:
Film is zo’n effectief instrument dat de meeste kinderen beginnen te praten over moeilijke onderwerpen. Filmvertoningen workshops kunnen jongeren een stem geven om op te staan tegen mensenrechtenschendingen.
Daarom wil RIFF dit inspirerende werk voortzetten. Er is al een initiatief in de maak om programma’s rechtstreeks naar middelbare scholen te brengen, getiteld ‘RIFF goes to schools’. Door filmvertoningen, workshops zoals scenarioschrijven voor sociale verandering en gesprekken met studenten wil RIFF met het initiatief jongeren aan het denken zetten. Zo kunnen jongeren het voortouw nemen in de missie van het festival om het bewustzijn van mensenrechten te bevorderen en de weg vrij te maken voor een betere toekomst.
Hoewel de visie voor RIFF al lang in de maak was, bleef het een moeilijke taak om de financiering voor het festival rond te krijgen. De start-upsubsidie van Movies that Matter gaf echter het laatste zetje waardoor het festival werkelijkheid kon worden. Zoals Henry zegt, ‘dat is een van de tofste dingen van Movies that Matter, dat ze je eerste filmfestival kunnen ondersteunen.’
Naast de subsidie heeft de steun van Movies that Matter ook geleid tot meer aandacht van andere organisaties die mogelijk willen samenwerken met het festival, waaronder de Nederlandse en Franse ambassade in Nigeria en Amnesty International. Maar het belangrijkste is dat Henry aangeeft dat de steun van Movies that Matter hen in staat heeft gesteld om hun platform onafhankelijk te handhaven. Henry: ‘Movies that Matter heeft ons een platform gegeven, een kans om een platform te hebben dat ons onafhankelijk heeft gemaakt. Niemand vertelt ons wat we moeten doen. We doen wat onze visie en missie ons ingeven.’ Deze onafhankelijkheid was essentieel voor het handhaven van RIFF’s vastberaden inzet voor mensenrechten.
Het bestaan van RIFF heeft ook andere festivals in Jos ertoe aangezet zich te richten op mensenrechtenthema’s. De transformatie was duidelijk merkbaar, met gevestigde festivals die hun agenda’s herdefinieerden om mensenrechtenkwesties te belichten. ,”We moeten het bewustzijn over mensenrechten blijven vergroten, vooral in mijn land, dat is heel belangrijk,” benadrukt Henry.
RIFF bewijst dat filmfestivals een grote impact kunnen hebben op sociale verandering. Door zijn niet aflatende inzet voor mensenrechten en maatschappelijke betrokkenheid is het festival een baken van hoop in het streven naar een rechtvaardigere wereld. Terwijl Henry en zijn team blijven inspireren en bekrachtigen, herinneren ze ons aan de blijvende kracht van film om mensen bewust te maken van onrechtvaardigheid en zinvolle actie op gang te brengen.
Het International Support team zet zich wereldwijd in door financiële steun te verlenen aan mensenrechtenfilmfestivals (Grant Programme), filmvertoningen op ambassades (Embassy Film Menu), een programma voor activisten (Activist Programme), het coördineren van een partnerschap tussen festivals (Human Rights Film Network) en workshopprogramma’s voor organisatoren van filmfestivals (Cinema Without Borders).